ประวัติ บ้านกุดตาใก้ สายนาวัง

ประวัติ บ้านกุดตาใก้ สายนาวัง
เรียบเรียบเรียง โดย
นายสิทธิโชค  อันทราศรี
คณะครุศาสตร์  สาขาวิชาสังคมศึกษา
มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม

ความเป็นมาของหมู่บ้าน

บ้านกุดตาไก้  ตำบลสายนาวัง อำเภอนาคู จังหวัดกาฬสินธุ์ มีประวัติการตั้งถิ่นฐานมายาวนานกว่า ๑๘๐ ปี ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวภูไท เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๙ เจ้าอนุวงศ์ผู้ครองนครเวียงจันทน์เป็นกบฏต่อไทย กองทัพไทยไปปราบชนะ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๓ ทรงมีพระราชดำริให้กองทัพไทย ไปกวาดต้อนเอาครอบครัวหัวเมือง ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง ข้ามมาอยู่ฝั่งขวาแม่น้ำโขง เพื่อมิให้เป็นทางเสบียงอาหารแก่ญวน ชาวเมืองวังจึงถูกกวาดต้อนมาตั้งเป็นเมืองกุดสิมนารายณ์ ปีพ.ศ. ๒๓๘๘ เป็นปีที่เจ้าราชวงศ์ (กอ) ลงไปเฝ้าที่กรุงเทพ ฯ และได้รับพระราชทานตราตั้งให้เป็นพระธิเบศวงษา เป็นเจ้าเมืองกุดสิมนารายณ์ คนแรก หรือ อ.เขาวงในปัจจุบัน (นายนรเก โทธิเบศร์วงษา, 2519 : 32)

เมืองกุดสิมนารายณ์ปกครองกันต่อมา ปรากฏมีดินแตกระแหงที่ท้ายเมือง กว้างเท่าฟองไข่เป็ด ลึกกว่าด้ายหลอดหนึ่งผูกลูกตุ้มหย่อนลงไปไม่ถึงก้น เห็นไม่เป็นศิริมงคลผู้คนจึงอพยพแยกย้ายเมืองไปตั้งอยู่ตามสถานที่ต่างๆ ที่มีความอุดมสมบูรณ์ (นายนรเก โทธิเบศร์วงษา, 2519 : 32) ผู้คนที่มาตั้งบ้านกุดตาไก้ คือ “นายกวานบ้าน” (ไม่ทราบชื่อที่แน่ชัด) โดยตั้งบ้านครั้งแรกอยู่ทางทิศตะวันออกของหมู่บ้าน ปัจจุบันบ้านกุดตาไก้พัฒนา หมู่ ๗ ต่อมาหมู่บ้านเกิดโรคระบาดอย่างร้ายแรงจึงทำให้ชาวบ้านต้องย้ายไปทางทิศตะวันตกของหมู่บ้าน ซึ่งเป็นคุ้มบ้านน้อย หรือ บ้านกุดตาไก้ หมู่ ๔ ในปัจจุบัน (นายอำนาจ วิลาศรี, 2558 : สัมภาษณ์) บ้านกุดตาไก้เป็นหมู่บ้านที่ตั้งอยู่ระหว่างเมืองใหญ่สองเมืองในสมัยอดีต คือเมืองภูแล่นช้าง และเมืองกุดสิมนารายณ์ ซึ่งมีหนองน้ำกุดแฮ่เป็นจุดกึ่งกลางระหว่างเมืองทั้งสอง ดังนั้นบ้านกุดตาไก้จึงต้องต้อนรับเจ้าเมืองทั้งสองฝั่งเป็นประจำทุกปีในสมัยอดีต โดยใช้ผ้าทอ หรือ ผ้าคราม ซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาจากบรรพบุรุษเป็นของกำนัลมอบให้แก่เจ้าเมืองทั้งสองฝั่ง ต่อมาเจ้าเมืองภูแล่นช้างได้อัญเชิญ “เจ้าปู่ตารำภมร” มาสถิตอยู่ ณ กุดตาไก้เพื่อเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำหมู่บ้าน ชาวบ้านกุดตาไก้ จึงขึ้นกับเจ้าเมืองภูแล่นช้างนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา (นายเขียน คะโยธา, 2558 : สัมภาษณ์)

บ้านกุดตาไก้เป็นพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ หนองน้ำใกล้หมู่บ้าน (หรือกุดแฮ่ในปัจจุบัน) มีสัตว์ขนาดเล็กชื่อ “ไก้” มีรูปร่างเล็กคล้ายกระจง ผู้คนมักล่ามาเป็นอาหาร จนในปัจจุบันสูญพันธุ์ไป หมู่บ้านนี้จึงได้ชื่อว่า “กุดตาไก้”  ต่อมาศูนย์พัฒนาการเคลื่อนที่มาเปลี่ยนชื่อเป็น “กุดตาใกล้” ในปี พ.ศ. ๒๕๒๕  ซึ่งในปัจจุบันชาวบ้านกุดตาไก้ รณรงค์ให้อนุรักษ์ชื่อหมู่บ้านไว้ให้เป็นดั่งเดิม ชาวบ้านจึงนำชื่อหมู่บ้านกลับมาใช้เหมือนเดิมจากที่เคยเปลี่ยนโดยศูนย์พัฒนาการเคลื่อนที่ ในปี พ.ศ.๒๕๕๐  (นายอำนาจ วิลาศรี, 2558 : สัมภาษณ์)  

ลักษณะภูมิประเทศ เดิมบ้านกุดตาไก้มีพื้นที่มีความอุดมสมบูรณ์ สัตว์ป่าชุกชุม เช่น นกกา เก้ง ไก้ ค้างคาว ฯลฯ อาศัยอยู่มากมาย นอกจากนี้ยังมีความหลากหลายของพันธุ์พืชนานาชนิด เป็นแหล่งอาหาร  และสมุนไพรพื้นบ้านของคนในชุมชน ต่อมาชุมชนมีการขยายตัว เกิดความต้องการทั้งพื้นที่สำหรับอยู่อาศัย พื้นที่สำหรับการเกษตร ตลอดจนมีการแผ้วถางทำลายต้นไม้ใหญ่น้อย สำหรับสร้างบ้านเรือน ปันจุบันบ้านกุดตาไก้ เป็นพื้นที่เพาะปลูกส่วนใหญ่เป็นที่นาดอน ลักษณะดินเป็นดินร่วนปนทราย ในเขตพื้นที่ บ้านกุดตาไก้  ใช้ที่ดินสำหรับการเพาะปลูกเป็นส่วนใหญ่ ประมาณ ร้อยละ ๖๐ ของพื้นที่ทั้งหมด  ที่เหลือจะเป็นที่อยู่อาศัยและที่สาธารณะ การใช้ประโยชน์ของที่ดินยังใช้ไม่ได้เต็มที่เนื่องจากดินส่วนมากจะเป็นดินร่วนปนทราย     และยังขาดแคลนน้ำ ในการทำการเกษตร (นายอำนาจ วิลาศรี, 2558 : สัมภาษณ์)  

ที่ตั้ง

ทิศเหนือติดกับ บ้านนากระเดา ต.สายนาวัง อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์                                              

ทิศใต้ติดกับ บ้านหนองห้าง ต.โนนนาจาน อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์                                                          

ทิศตะวันออกติดกับ บ้านส้มป่อย ต.สระพังทอง อ.เขาวง จ.กาฬสินธุ์                                                       

ทิศตะวันตกติดกับ บ้านจาน ต.โนนนาจาน อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์

-จักรยานคันแรกเป็นของ นายคำภา  คะโยธา เมื่อปี พ.ศ.2509

          -มอเตอร์ไซค์คันแรกเป็นของ นายพรหมมา  กุดตระแสง เมื่อปี พ.ศ.2509

          -รถยนต์คันแรกเป็นของ นายสว่าง เมื่อปี พ.ศ. 2510

          -ใบยาสูบถูกนำเข้ามาปลูกในหมู่บ้านครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. 2511

          -ปุ๋ยเคมีเข้ามาหมู่บ้านกุดตาไก้ครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. 2511 โดย โดยหน่วยพัฒนาการทหารเคลื่อนที่

          -โรงสีของหมู่บ้านกุดตาไก้เป็นของ นายโชติ คะโยธา เมื่อปี พ.ศ. 2511

          -ร้านค้าแห่งแรกของบ้านกุดตาไก้ เป็นของ นายโชติ คะโยธา เมื่อปี พ.ศ. 2512

          -เครื่องปั่นไฟเครื่องแรกเป็นของ นายทองแดง แก้วคำภา เมื่อปี พ.ศ. 2524

          -อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าเข้ามาหมู่บ้านกุดตาไก้ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2524

          -ไฟฟ้าเข้ามาหมู่บ้านกุดตาไก้ ครั้งแรกเมื่อ ปี พ.ศ 2524

          -น้ำประปาเข้ามาหมู่บ้านกุดตาไก้ ครั้งแรกเมื่อ ปี พ.ศ. 2524

          -ทีวีเครื่องแรกของหมู่บ้านกุดตาไก้ เป็นของ นายธีระวัฒน์ บุษมงคค เมื่อปี พ.ศ.2525

          -บ้านกุดตาไก้ ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น บ้านกุดตาใกล้ เมื่อปี พ.ศ. 2525 โดยศูนย์พัฒนาการเคลื่อนที่

          -รถไถเดินตามคันแรกเป็นของ นายประชิน  วรสาร เมื่อปี พ.ศ. 2535

          -สำนักสงฆ์วิสุทธิญาณสุนทร (วัดป่า) บ้านกุดตาไก้ก่อตั้ง เมื่อปี พ.ศ. 2535

          -ถนนลาดยางสร้างเสร็จครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2538

          -มีเมรุครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2538

          -โทรศัพท์บ้านเข้ามาหมู่บ้านกุดตาไก้ครั้งแรก เป็นของ นายสานิตย์ เมื่อปี พ.ศ. 2539

          -แท็งก์น้ำสร้างที่หมู่บ้านกุดตาไก้ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2540

          -ปัจจุบันเปลี่ยนคืนเป็นบ้านกุดตาไก้ เมื่อปี พ.ศ. 2550

อดีตผู้ใหญ่(กวานบ้าน) และ กำนัน(ตาแสง) ของหมู่บ้านกุดตาไก้

          1.นายสิม         (ไม่ทราบว่ามีนามสกุลหรือไม่)      เมื่อปี พ.ศ. 2457 – 2463

          2.นายบุตรดี      วรสาร                               เมื่อปี พ.ศ. 2463 – 2469

          3.นายจ่อม       วิลาศรี                               เมื่อปี พ.ศ. 2469 – 2475

          4.นายวงศ์        วรสาร                               เมื่อปี พ.ศ. 2475 – 2485

          5.นายวารี        วิลาศรี                               เมื่อปี พ.ศ. 2485 – 2487

          6.นายงอน        คะโยธา                              เมื่อปี พ.ศ. 2487 – 2503

          7.นายเกิ่ง         ศรีพะยอม                           เมื่อปี พ.ศ. 2503 – 2505

          8.นายเภา        วิลาศรี                               เมื่อปี พ.ศ. 2505 – 2518

          9.นายบรรจง     โวหารกล้า                           เมื่อปี พ.ศ. 2518 – 2524

          10.นายบรรจง   โวหารกล้า                           เมื่อปี พ.ศ. 2524 – 2541 กำนันคนแรกของหมู่บ้านกุดตาไก้ ต.สายนาวัง อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์        

11.นายอำนาจ   วิลาศรี                               เมื่อปี พ.ศ. 2541 – 2551 กำนันคนที่สองของหมู่บ้านกุดตาไก้ ต.สายนาวัง อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์ กำนันยอดเยี่ยมพ.ศ. 2550

เดิมบ้านกุดตาไก้มีเพียงหมู่ที่ 4 เพียงหมู่บ้านเดียว แต่เมื่อปี พ.ศ. 2528 ได้แยกการปกครองออกเป็น 2 หมู่บ้าน คือหมู่ที่ 4 และหมู่ที่ 7 โดยมีผู้ใหญ่หมู่บ้านหมู่ที่ 7 ปกครองตามลำดับดังนี้

          1.นายจอม       วิลาศรี                               เมื่อปี พ.ศ. 2528 – 2542

          2.นายทองแดง   แก้วคำภา                           เมื่อปี พ.ศ. 2542 - 2552

ปัจจุบันการปกครอง ประกอบด้วย บ้านกุดตาไก้ หมู่4 (บ้านน้อย) และบ้านกุดตาไก้พัฒนา หมู่ 7 โดยมีผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 4 และ หมู่ที่ 7 ปกครองดังนี้

          1.นายเจริญ      วิลาศรี                               เมื่อปี พ.ศ. 2551 – ปัจจุบัน

          2.นายเมืองมนต์  สุขพันธ์                              เมื่อปี พ.ศ. 2552 – ปัจจุบัน

ประชากร  หมู่ 4  ชาย...214...คน  หญิง...230...คน  รวม  444 คน   97 ครัวเรือน                          ประชากร  หมู่ 7  ชาย...221...คน  หญิง...240...คน  รวม  461 คน     112 ครัวเรือน            (ข้อมูลสถิติ พ.ศ. 2558)                                                 

บุคคลสำคัญของหมู่บ้าน กุดตาไก้

ที่มา https://dna2532.wordpress.com/2011/09/07/ประวัติ บำรุง-คะโยธา

          นายบำรุง คะโยธา เกิดที่บ้านกุดตาไก้ เมื่อปี พ.ศ. 2493 จบการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง เป็นผู้นำรากหญ้า ท้าอธรรม ตั้งแต่กลับมาจากการเป็นกรรมกรในกรุงเทพฯ นายบำรุง  คะโยธา                  พาเกษตรกรรวมกลุ่มผู้เลี้ยงหมู ต่อสู้เรียกร้องความเป็นธรรมให้กับกลุ่มผู้เลี้ยงหมู ทดลองทำการแปรรูปหมูเป็นสินค้าในรูปแบบต่างๆ แต่ก็ไม่ประสบผลสำเร็จทางการตลาด ต่อมานายบำรุง  คะโยธา ร่วมกับเอ็นจีโอและผู้นำเกษตรกรคนอื่นๆ พาพี่น้องเกษตรกรจัดตั้งสมัชชาเกษตรกรรายย่อยภาคอีสาน (สกยอ.) ที่ขอนแก่น                นายบำรุง คะโยธา เป็นผู้นำในการเรียกร้องและต่อสู้เพื่อความเป็นธรรมให้แก่เกษตรกร ขณะที่มีผู้นำอื่นๆ อาศัยเกษตรกรไต่เต้าในลักษณะ “นายหน้าค้าความจน” และเรียกรับเงินจากเกษตรกร  นายบำรุง คะโยธา  ไม่เคยมีพฤติกรรมไม่ดีเช่นนี้ ผู้นำเกษตรกรแตกแยกกัน กลายเป็น สกยอ.1 และ สกยอ.2 หลายคนไปสมัครเป็น สส.บัญชีรายชื่อของพรรคการเมือง บางคนอยู่ในกองทุนฟื้นฟูเกษตรกร บางคนติดคุกอยู่ที่บุรีรัมย์                  นายบำรุง คะโยธา และผู้นำอีกส่วนหนึ่งพากันก่อตั้ง “สมัชชาคนจน” รวมเครือข่ายเกษตรกรกว่า 100 ชุมชน ชุมนุมเรียกร้องหน้าทำเนียบ 99 วัน จนถือว่าเป็นม็อบที่อยู่นานที่สุดตั้งแต่มีการเรียกร้องความเป็นธรรมให้แก่ เกษตรกร ซึ่ง มีทั้งที่ประสบผลสำเร็จ เกษตรกรได้รับสิทธิที่ดิน ได้ผ่อนเบาหนี้สิน เกิดกองทุนฟื้นฟูเกษตรกร ช่วยปลดหนี้และประนอมหนี้แก่เกษตรกร

สถานที่ผู้คนอพยพมาอยู่บ้านกุดตาไก้ครั้งแรก 

ปัจจุบันอยู่ที่ข้างบ้านของนายเสวิด วิลาศรี บ้านกุดตาไก้ หมู่ที่ 7

หนองกุดแฮ่ ปัจจุบันอยู่บ้านกุดตาไก้ หมู่ที่ 4

แท็งก์น้ำบ้านกุดตาไก้ สร้างครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2540 ปัจจุบันอยู่บ้านกุดตาไก้ หมู่ที่ 7 ยังใช้การได้

มีเมรุครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2538 ปัจจุบันอยู่บ้านกุดตาไก้ หมู่ที่ 4

อ้างอิง

          นรเก  โทธิเบศร์วงษา. (2519). ตำนานไทย – พุไทยวัง. [ม.ป.ท: ม.ป.พ.].       

นายเขียน คะโยธา. อายุ 82 ปี. บ้านเลขที่ 51 บ้านกุดตาไก้ หมู่ 4 ต.สายนาวัง อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์. ผู้ให้สัมภาษณ์. นายสิทธิโชค  อันทราศรี. ผู้สัมภาษณ์. วันที่ 17 ตุลาคม 2558.

          นายบรรจง  โวหารกล้า. อายุ 78 ปี. บ้านเลขที่ 64 บ้านกุดตาไก้ หมู่ 4 ต.สายนาวัง อ.นาคู                        จ.กาฬสินธุ์. ผู้ให้สัมภาษณ์. นายสิทธิโชค  อันทราศรี. ผู้สัมภาษณ์. วันที่ 17 ตุลาคม 2558.

นายอำนาจ  วิลาศรี. อายุ 60 ปี. บ้านเลขที่ 58 บ้านกุดตาไก้ หมู่ 4 ต.สายนาวัง อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์. ผู้ให้สัมภาษณ์. นายสิทธิโชค  อันทราศรี. ผู้สัมภาษณ์. วันที่ 17 ตุลาคม 2558.